- •2007 Нче елгы дәүләт имтиханнары җаваплары
- •2. Журналистикада базар икътисады проблемалары
- •3.Журналистикада гаилә һәм көнкүреш проблемалары
- •4.Хәзерге журналистикада мәдәният мәсьәләләре
- •9. Гуманизм принцибының жур-т иҗатына таләпләре.
- •15. Социаль проблемаларны хәл итүдә жур-ның роле.
- •16. Редакциянең оештыру - масса эше, аудитория белән ммч арасында ике яклы элемтә.
- •23. “Ммч турандагы” Законның төп положениеләре.
- •26. МмЧда “Реклам турындагы” рф Законының үтәлеше.
- •27. Редакция эшчәнлеген оештыруның хокукый нигезләре. ???
- •30. Редакция коллективы, аның үзенчәлекләре.
- •31. Редакия эшен оештыру приниплары. (16 сорау)
- •33. Ммч системасында радионың роле. Радиожурналистиканың үсеш юллары, преспективасы, сөйләм үзенчәлекләре.
- •34. “Паблик рилейшенз”. Гомуми сыйфатлама.
- •35. Фотожурналистиканың үзенчәлекләре.
- •36. Газета санын макетлаштыру үзенчәлекләре.
- •37. Редакцияләүнең бурычлары һәм төп принциплары.
- •38. Текстны төзәтү алымнары.
- •39. Төзәтүнең мантыйкый нигезләре.
- •42. Татар теленең функциональ стильләре.
- •44. Журналистика әсәрендә тел-бизәкләү чаралары.
- •47. Декабристлар матбугатына сыйфатлама.
- •49. Н.Г.Чернышевский һ. Н.А.Добролюбовның “Современник” журналындагы публицистикасы.
- •50. Герцен – публицист. Иҗат этаплары.
- •1857 Г. 22 июня – «Колокол»
- •51. Герцен и Огарев «Колокол»ы. 1860 нчы елларда Россиядә револ-н хәрәкәтнең үстерүдә әлеге басманың әһәмияте.
- •52. М.Е. Салтыков –Щедрин «Отечественные записки» журналында.
- •53. Д.И.Писарев – “Русское слово”да төп тәнкыйтьче һәм публицист.
- •54. А. Агроновский публицистикасы.
- •55. М.Кольцов (1898-1840) – публицист.
- •1916 – Сотруд-к ж-ла “Русская воля”
- •1938 – Депутат. Верх. Сов. Ссср.
- •56. В.Гиляровский – публицист.
- •57. А.П. Чехов – публицист.
- •59. “Аң” журналына гомуми сыйфатлама.
- •60. 20 Гасыр башында Җаекта чыккан демократик басмалар.
- •61. 1905-1907 Нче елларда чыккан татар газет-журналлары (гомуми сыйфатлама)
- •62. 20 Гасыр башында татар матбугаты үзәкләре.
- •63. 1910-1917 Еллардагы татар жур-сы.
- •64. “Нур” газетасы тарихы
- •65. “Казан утлары” журналының үткәне.
- •66. Сов. Властенең беренче елларында Россиядә матбугат системасының аякка басуы.
- •67. 1917-1920 Нче елларда чыккан татар газета-журналлары
- •68. Г.Тукайның журналистик эшчәнлеге.
- •69. Г.Ибраһимовның журналистик эшчәнлеге.
- •70. Ф.Әмирхан – публицист.
- •71. Г.Исхакый – публицист.
- •72. Г.Камал – публицист.
- •74. Г.Ахунов – публицист.
- •76. А.Хәлим публицистикасы.
- •77. Ф.Бәйрәмова – публицист.
- •78. Бвс елларында татар телендә чыккан фронт газетлары.
- •79) Татарстаннан читтәге татар матбугаты
- •80. Интервью: үсеш үзенчәлекләре, төрләре, тел үзенчшлекләре.
- •81. Репортаж: аның жанр һәм тел үзенчәлеге.
- •Тематик реп-ж:
- •3. Тәнкыйди реп-ж:
- •82. Жанр буларак хисап, аның төрләре, әзерләү методикасы, теле.
- •83. Мөхбирнамә: әзерләү үзенчәлекләре, тел үзенчәлекләре.
- •84.Жанр буларак күзәтүгә сыйфатлама, язу алымнары, тел үзенчәлекләре.
- •85.Мәкалә жанры: үзенчәлекләре, төрләре, тел үсеше.
- •86. Рецензия: жанр үзенчәлекләре, төрләре, үсеш тенденциясе, тел чаралары
- •Очерк: әдәби – публ.Жанр, үсеше, төрләре, теле.
- •Эссе-әдәби – публицистик жанр. Үзенчәлекләре.
- •89.Реклам текстын язу, төзәтү, бастыру үзенчәлекләре.
2007 Нче елгы дәүләт имтиханнары җаваплары
1. Ж-ка б.к. тарихи алшартлар.
А)Җитештерү көчләре үсә - аралашуга ихтыяҗ туа.Журналистика газета – журналлар сыйфатында, иң элек, икътисадый сәб. аркасында б.к. Журналистика капиталистик формациягә күчкәндә чыга. Ч. Капит-зм ММЧна күтәрелергә мөмк-к бирә. Моңа 19 г. шартлар туа, омтылыш ясала, л. киртәләргә очрый. Хөкумәткә каршы аваз чыгарга мөмкин д. рөхсәт итмиләр. Д., Ж-ка б.к. өчен җитештерү көч-е камилләшкән б.т. (Ч. Газета чыгару өчен акча кирәк, техника кирәк. Ә бу икът-ка бәйле)) икътисади сәбәпләр. Икът-ди жур-ка б.к. Сәбәбе: натураль хуҗалык вак-да алу-сату инф-нә ихтыяҗь туа. Бер. басма газет 17 г-ның баш-да Германиядә б.к. Соңыннан Англиядә, Франциядә. Сәүдәгәр-гә һәм шәһәр кешесенә исәп тоткан беренче газет сәүдә юллары, бәяләр, сәүдә барышы, товар хәрәкәте, илнең эчке тормышы, дәүләтара мөнәсәбәтләр тур.хәб.итә. 17 гас-ның 2 ярт. Журналлар һәм көн саен чыга торган газ. б.к.
1702 елда Петр 1 указы б-ча Россиядә 1 газ. ч.б. “Ведомости” ис. Бу дәүләт газ. сәяси характерда була һәм шул заман үзгәрешләрен пропагандалый.
Татар телендә газет 1905 елда Петербергта чыга. 2 сент. “Нур”
б)Журналистика реклама тарату чарасы буларак чыга.(Петр 1 законнарын тарату) Капитализм вак. артык җитештерү була – аны сатарга, - реклама кирәк Нәтиҗәдә жур-ка культура б-н шөгель-ә башлый, офыгы киңәя.Сәясәткә дә катанша башлый.(Җәмгыятьтәге соц. көчләрне туплау өчен)Сыйныфлар күбәя(буржуазия)фикердәшләр т абу өчен ММЧ кул-р. Жур-ка феодаль тәртипкә каршы сыйнфый көрәш коралына әйләнә. Д. Журн-ка сәясәткә кереп китә.
Сәяси сәб-р – жур-ка шул ук сәяси макс-га да хезмәт итә. ММЧ сәясәт тормышында да актив катнаша. Жур-ка еш кына фактларны, вакыйгаларны хөкемгә чыгара, яшерен кыланыш-ны һәм шундый рухтагы эшләрне тикшерә, киң аудитория фикерен формалаштыра, вакыйгаларга һәм аерым шәхесләргә хөкем чыгара, тәкъдимнәр ясый, сәяси карарларны дәлилли. Соц.гр. һәм аларның вәкилләре буларак сәяси оешмалар (фирка, партоешма) арас-гы аермалыклар нәтиҗ-дә күпләп басма б.к. Сәяси мәгъ-т халыкара һәм дәүләт эчендәге хәлне яктырта.
Буржуазия вак-да бурж. жур-ка формалаша. Бурж. жур-ка идеологик яктан бурж револ-нең җиңүен әзерли барган, монархиягә каршы көрәш ал.бара, бәйсезлекне һәм тигезлекне таләп итә.
в) Техник сәб-р. Ренессанс вак-да җитештерү киң алга китә. Көнб. Аурупа һәм Үзәк Аур. Илләре арасында бәйләнеш системасы урнаша, геогр. ачышлар жур-ның үсеп китүенә этәргеч булып тора.
1606 елда Германиядә Гуттенберг тараф-нан уйлап табылган беренче станок, газ. китап басу җайланмасы б.к. Җитештерүнең феодал ысулдан капиталистик ысулга күчүе проц-да уйлап табылган тех-к әсбаблар жур-ка б.к. этәргеч ясый. Икенчедән, басма әсәрне күпләп басу проб-н хәл итә. Өчен-н, кәгазне иң арзан җитештерү ысулын уйлап табалар (агач). Беренче кәгазь фабрикасы Германиядә б.к. Химия пром-те үсә,элемтә чаралары б.к., транспорт. Тагын бер сәбәп – паста б.к.Жур-к әсәрләрне зур террит-гә тарату мөмкинлеге туа. Аудитория киңәя.
г) Әдәби сәб-р. Журн-ка б.к. өчен язу тәҗрибәсе кирәк. Бездә куәтле әдәбият булган. Фән үсеше, публицистика, журналистка кыска вак. эчендә алдынгы илләр б-н бер рәткә чыга, аларның тәҗрибәсен, тарихын өйрәнә, жанрларын үзләштерә, төрле типтагы матб. органнары, сатирик журн-ка б.к.(тәҗрибә өчен таянырлык җирлек туа) Әдәбият жур-ка б.к. зур роль уйный. Тат.язучылары арасында да күренекле жур-р байтак. Фәннең үсүе дә матбугатның б.к. этәргеч ясый (К.нысыйри, Р.Фәхретдин). Тагын бер сәбәп – ораторлык сәнгате .сәяси институтлар, профессионал сәясәтчеләр б.к. Ораторлар аерым бер мәсьәләләргә кеше фикерен формалаштыра, теге яки бу эшкә өнди(Цицерон, Аристотель, вәгазь сөйл-р,).Публицистканың килеп чыгышында фольклор зур роль уйный(Г. Ибраһимов, Г. Тукай), Шул ук язу формасы да үсеш ала. Төрле язма докум-р б.к. (листовкалар, прокламация һ.б. Х. Ямашев вакытында). ММЧ чишмә башы – календарларда. Тат. Кал-на нигез салучы – К.Н. Кал-ң нигезе – фәнни пропагандалау, үз эченә патша тур-да, геогр-к урыннар, этнографик мәгъл. ала. Рев-гә кадәр 10 кал-рь басылган була. Балалар өчен дини кал-лар басыла, әмма х.к. өчен юк.
Сәяхәттән кайтып, күргәннәрен юлъязмада язып биргән Бигиев, Кәрими, Фәхретдинев,Г.Камал шел ук журн-ның үсешенә өлеш керткән шәхесләр.