Tallaw diktantı Morfologiya. Sanlıq teması boyınsha Sanlıq sózlerdiń naqıl-maqallarda qollanılıwı

Jer aydasań gúz ayda

Gúz aydamasań júz ayda.

Elli tillalıq arbanı

Eki yarım teńgelik kósher buzar.

Alpıs qulan at bolmas

Atasına nálet onıń.

Altı kún tan bolǵansha

Bir kún bura bol.

Bir qumalaq bir qarın

Maydı shiritedi.

Aydaǵanıń bes eshki

Isqırıǵıń jer jarar.

Bir hárip úyretken ustazǵa

Qırıq jıl sálem ber.

Jaqsı atqa bir qamshı

Jaman atqa mıń qamshı.

Bir kún urısqannıń

Qırıq kún nesiybesi qırqılar.

Beresige besew kóp

Alasıǵa altaw az.

Bir gúl tolıp ashıladı

Bir gúl solıp ashıladı.

Tórt ayaqlı da bota tatıw

Eki ayaqlı da bóle tatıw.

Mıń siz bizden

Bir shıj-bıj sizden.

Bir úydi jeti erkek toltırmaydı

Bir hayal toltıradı.

Qırıq jıl baylıq joq

Qırıq jıl jarlıliq joq.

Bir jetimniń basın sıypaǵan

Kabaǵa barǵan menen teń.

On balanı bir ata saqlaydı

On bala bir atanı zorǵa saqlaydı.

(130 sóz)

Awırıw qız hám táwip Saylanba diktantı

Bir patshanıń sulıw qızı bar eken. Ol nawqaslanıp sonı emletiw ushın kórsetpegen táwibi qalmaptı. Sulıw qızdi kóriw hám onıń qolınan uslawdı máp kórip, esitken táwiplerdiń ózleri de kele beripti. Olardıń barlıǵı da qızdıń tamırın uslap kórip kete beripti, jartıwlı em buyırmaptı. Qız sońǵı kúnleri kelgen táwipler menen sóylespepti. Olarǵa tamırın da uslatpaptı. Endi bir ózim bir jayda peshexana qurıp, sonıń ishinde otıraman. Uzın jiptiń bir ushın bilegime baylayman “Táwippen” degen adam sol jiptiń bir ushın ekinshi jayda otırıp uslap sol arqalı awırıwımdı anıqlap, em aytqan adamǵa emletemen depti qız. Bul shártke bel baylaytuǵın adam tabıla qoymaptı. Kúnlerdiń kúninde bir táwip kelip usı shártine kónipti. Ol sırtqı jayda otırıp jip arqalı ishki jaydaǵı qızdıń tamırın kórmekshi bolıptı. Qız bul waqıtları jiptiń ózi tárepindegi ushın qasında jatırǵan pıshıǵınıń moynına baylap qoyǵan eken. (130 sóz) (Xalıq ertegi)

Mıńlardıń biri Saylanba diktantı

Qamıs, qulaq, sulıw jal, kelte quyrıq, buyra san, qızıl kók jorǵa, bir tuwǵan jılqı edi, jorǵasınan suw tógilmeytuǵın edi. Onıń jorǵasına anaw-mınaw yabılar ere almaytuǵın edi. Bunı qunan kúninde Erjan sıypań, bir buzawlı sıyır menen otqa aldı. Óse kele sol dógerektegi jılqınıń aldı boldı. Erjan sıypań haytqa, toyǵa, bir shaqırǵan jerge minbese, basqa waqıtta minbey qolǵa baǵıp, úsh waqıt bes qosıwıstan arpa bórttirip, suw ornına sút, pishen ornına bede berip baǵatuǵın edi. Sonday ayanıshlı atın miniwine qaraǵanda Erjan búgin ya toydan, yamasa bir shaqırıqtan kiyatırǵanı málim.

Ǵalı qorjınnıń awzın gúrjilep bóktergini biyik bókterip ayaqtı záńgige tirep, Erjan sıypań shirenip kele berdi.

Qızıl kóktiń Ámiwdáryanıń aǵısınday aǵıp kiyatırǵan jorǵasın qalıń toǵaylıq eriksiz buzdırdı. Qızıl kók jorǵasın buzǵan jerde Erjan basın tejeńkirep qoyadı. Qızıl kók qaytadan júrisin dúzeydi. (130 sóz) (M. Dáribaev)