- •1. Прадмет вывучэння гісторыі Беларусі ў кантэксце цывілізацыйнага развіцця агульнарускай і еўрапейскай гісторыі.
- •2. Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі. Перыядызацыя сусветнай гісторыі і гісторыі Беларусі.
- •3. Перыядызацыя сусветнай гісторыі і гісторыі Беларусі.
- •4. Гістарыяграфія гісторыі Беларусі.
- •5. Крыніцы вывучэння гісторыі Беларусі.
- •6. Пачатак рассялення славян на тэрыторыі Беларусі і славянізацыя балтаў. Старажытнаруская народнасць.
- •7. Фарміраванне беларускага этнасу ў XIV – XVIII стст.: эканамічныя, палітычныя і рэлігійныя фактары.
- •8. Беларускі этнас ва ўмовах складвання і развіцця рынкавых адносін у XIX – пачатку хх ст. Фарміраванне беларускай нацыі.
- •9. Паходжанне назвы "Белая Русь" (Беларусь). Саманазвы беларускага этнасу: рускія, русіны, "тутэйшыя", беларусы.
- •10.Зараджэнне і развіццё беларусазнаўства.
- •11. Беларускае нацыянальнае адраджэнне ў пачатку XX ст.
- •12. Асноўныя тэндэнцыі развіцця Еўропы ў Сярэднявеччы.
- •13. Станаўленне ранніх дзяржаўных утварэнняў на ўсходнеславянскіх землях. Кіеўская Русь.
- •14. Першыя дзяржавы-княствы на тэрыторыі Беларусі. Полацкае і Тураўскае княствы.
- •15. Феадальная раздробленасць на тэрыторыі Беларусі (XII - першая палова XIII ст.)
- •16. Утварэнне вкл.
- •17. Асноўныя тэндэнцыі развіцця сусветнай гісторыі ў Новы час.
- •18. Уключэнне беларускіх зямель у склад вкл. Роля ўсходнеславянскіх зямель у працэсе дзяржаўнага будаўніцтва вкл.
- •19. Утварэнне Рэчы Паспалітай.
- •20 Вопрос.
- •21. Эпоха Адраджэння, Рэфармацыя, Асветніцтва на беларускіх землях.
- •22. Крызіс Рэчы Паспалітай і яе падзелы. Уключэнне беларускіх зямель усклад Расійскай імперыі.
- •23.Асноўныя напрамкі палітыкі самадзяржаўя ў Беларусі (апошняя чвэрць XVIII – пачатак XIX ст.).
- •24.Беларускія землі ў перыяд Айчыннай вайны 1812 г.
- •25. Польскае паўстанне 1830-1831 гг. І яго наступствы.
- •26. Паўстанне 1863-1864 гг., яго ўплыў на палітыку ўладаў у Беларусі.
- •27. Адмена прыгоннага права. Рэформы 60-70-х гг. XIX ст. І асаблівасці іх здзяйснення на Беларусі.
- •28. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ва ўмовах прамысловага перавароту (1861 г. – пачатак хх ст.).
- •29. Сталыпінская аграрная рэформа.
- •30. Узнікненне агульнарасійскіх і беларускіх партый (канец XIX – пачатак XX ст.).
- •31. Рэвалюцыя 1905-1907 гг. І пачатак расійскага парламентарызму.
- •32. Першая сусветная вайна і яе наступствы для Беларусі
- •33. Беларусь у перыяд Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г.
- •34. Устанаўленне Савецкай улады ў Беларусі. Першыя рэвалюцыйныя пераўтварэнні.
- •35. Праблемы фарміравання беларускай дзяржаўнасці ў 1917 – 1918 гг. Абвяшчэнне бнр.
- •36. Утварэнне бсср.
- •37. Беларусь у перыяд савецка-польскай вайны.
- •38. Утварэнне ссср. Узбуйненне тэрыторыі бсср у 20-я гг. Хх ст.
- •39.Усталяванне савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў бсср.Дэфармацыі ў грамадска-палітычным жыцці бсср.
- •40. Асаблівасці нэпа ў бсср.
- •41.Індустрыялізацыя і калектывізацыя ў бсср.
- •42.Станаўленне беларускай савецкай культуры. Палітыка беларусізацыі.
- •43.Дасягненні і супярэчнасці развіцця культуры і навукі ў 30-я гг. XX ст.
- •44. Грамадска-палітычнае становішча Заходняй Беларусі ў складзе Польскай дзяржавы (1921 – 1939 гг.).
- •45. Сацыяльна-эканамічнае жыццё Заходняй Беларусі (1921 – 1939 гг.).
- •46. Нацыянальна-культурнае жыццё Заходняй Беларусі (1921 – 1939 гг.).
- •47. Рэвалюцыйны і нацыянальна-вызваленчы рух на заходнебеларускіх землях(1921 – 1939 гг.).
- •48.Пачатак Другой сусветнай вайны. Аб’яднанне беларускага народа ў складзе бсср.
- •49.Пачатак Вялікай Айчыннай вайны.Абарончыя баі на тэрыторыі Беларусі
- •50.Устанаўленне нямецка-фашысцкага акупацыйнага рэжыму і яго мэты. Фашысцкі генацыд народа ў перыяд акупацыі Беларусі
- •51. Баявая дзейнасць беларускіх партызан і падпольшчыкаў у гады Вялікай Айчыннай вайны
- •52. Пачатак вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Аперацыя “Баграціён”
- •53.Вынікі Вялікай Айчыннай вайны для беларускага народа і яго ўклад у Перамогу над фашызмам.Захаванне памяці аб гераізме савецкага народа
- •54.Бсср на міжнароднай арэне ва ўмовах супрацьборства дзвюх сацыяльна-палітычных сістэм пасля Другой сусветнай вайны (1945-1991гг.)
- •55 Вопрос
- •56.Асноўныя тэндэнцыі развіцця эканомікі бссРу1946-1985
- •57.Грамадска-палітычнае жыццё ў сссРіБсср(1945-1985гг.)
- •58. Адукацыя, навука і культура бсср у 1946 – 1991 гг: дасягненні і праблемы
- •59. Палітыка перабудовы (1985 – 1991 гг.) і яе вынікі.
- •60. Абвяшчэнне Рэспублікі Беларусь. Распад ссср і ўтварэнне снд.
- •61. Станаўленне і развіццё палітычнай сістэмы Рэспублікі Беларусь.
- •62. Распрацоўка і рэалізацыя беларускай мадэлі сацыяльна-эканамічнага інавацыйнага развіцця краіны (канец хх – пачатак ххі ст).
- •63. Адукацыя, навука і культура Рэспублікі Беларусь. Узаемаадносіны дзяржавы і царквы, адраджэнне рэлігійна-канфесійнага жыцця.
- •64. Геапалітычнае становішча Рэспублікі Беларусь ва ўмовах сусветных глабалізацыйных працэсаў.
46. Нацыянальна-культурнае жыццё Заходняй Беларусі (1921 – 1939 гг.).
Условия развития культуры в Западной Беларуси. По условиям Рижского мира от 18 марта 1921 г. правительство Польши обязывалось предоставить белорусскому и украинскому населению «права, которые бы обеспечивали свободное развитие культуры, языка и отправление религиозных обрядов». Однако на практике проводился курс на полонизацию. Она представляла собой систему мероприятий, которые проводились польскими государственными органами, культурными учреждениями, католическим духовенством по распространению польского языка и культуры, по ассимиляции (присоединению к полякам) белорусского населения Западной Беларуси.
Образование и наука. В результате курса польских властей на полонизацию в 1938/39 учебном году в Западной Беларуси не осталось ни одной белорусской школы, хотя число неграмотных среди белорусского населения составляло в 1939 г. почти половину. Прекратилось издание белорусских газет и журналов. Не разрешалось пользоваться белорусским языком в государственных учреждениях и органах местного самоуправления.
Против полонизации выступила массовая легальная культурно-просветительская организация — Товарищество белорусской школы (ТБШ), существовавшее в 1921 — 1937 гг. В 1928 г. оно насчитывало около 30 тыс. человек. Свои усилия ТБШ сосредоточило на открытии белорусских народных школ, клубов-читален, библиотек, выпуске белорусских газет, учебников, книг. Это происходило в тех районах, где белорусскоязычное население составляло 25 % и более. Возглавлял ТБШ Бронислав Адамович Тарашкевич.
Важное значение имели научные исследования по истории и культуре белорусского народа. Этим занималось Белорусское научное общество, которое было основано в 1921 г. и работало в Вильне. Члены общества группировались вокруг белорусского историко-этнографического музея имени И. Луцкевича и его богатой библиотеки.
Литература. В западнобелорусской литературе основным жанром являлась поэзия. Большинство литераторов, которые поддерживали КПЗБ, сочетали свое творчество с участием в национально-освободительном движении. Среди них поэт Евгений Скурко (Максим Танк). Польские власти трижды арестовывали поэта, а за издание своего первого поэтического сборника — книги стихотворений «На этапах» — он был осужден. Максим Танк написал героическую поэму «Нарочь» о восстании нарочанских рыбаков.
Поэзия и борьба переплелись в жизненной судьбе Пилипа Пестрака. За свою революционную деятельность он провел более 10 лет в польских тюрьмах. В 1940 г., уже после воссоединения Западной Беларуси с БССР, издал сборник стихотворений «На страже». Он посвящен борьбе белорусского народа за свое освобождение.
Живопись. Интересом и уважением к историческому прошлому выделяется личность выдающегося художника, педагога, археолога Язепа Дроздовича — одного из основателей национальной исторической живописи. Он создал рисунки старинных замков в Крево, Гольшанах и других архитектурных строений Беларуси, серию графических портретов полоцких князей, в том числе Всеслава Чародея. Стал автором настенных расписных ковров, которые были уникальным явлением в искусстве славянского мира и Европы. Коллекция этих ковров хранится сегодня в Заславле, где Я. Дроздович проводил археологические раскопки. Художник серьезно занимался астрономией, разработал теорию происхождения планет Солнечной системы. Своими картинами «Космос», «Жизнь на Марсе», «Жизнь на Сатурне», «Жизнь на Луне» он первым в белорусском искусстве начал космическую тему.
«Белорусским Леонардо да Винчи» назвал Я. Дроздовича его друг, известный художник Петр Сергиевич, который в своем творчестве изображал пейзажи родной Браславщины и исторические сюжеты. Среди них — картины «Всеслав Полоцкий», «Калиновский среди повстанцев», «Белорусы», «Дорогой жизни».
Музыкальное искусство. Важное место в западнобелорусской культуре занял Григорий Ширма — создатель белорусского народного хора, хоровой дирижер. Он записал более двух тысяч белорусских народных песен. После воссоединения Западной Беларуси с БССР в течение 30 лет возглавлял Белорусский ансамбль песни и танца, который был преобразован в Государственную академическую хоровую капеллу. Теперь она носит его имя.
Весомый вклад в развитие музыкальной культуры внес уроженец Гродненщины оперный певец, исполнитель славянских песен Михаил Забейда-Сумицкий. Судьба эмигранта забросила его далеко от родины. В начале 1930-х гг. он учился во всемирно известном Миланском оперном театре «Ла Скала». В 1935 г. вернулся на родину и до 1940 г. был солистом Варшавского радио. Записал первые граммофонные пластинки с белорусскими песнями.