34

In essence, HIV viruses do not kill people, they merely render the immune system defenceless against other infections, e.g. yeast invasions, toxoplasmosis, cytomegalovirus, massive herpes infections, special forms of pneumonia that kill in half of all AIDS patients. In short, AIDS has become a major challenge for human security. Today the face of AIDS in Belize is young and female. AIDS are a threat to entire generations of children and young people. AIDS might therefore become one of the root causes of conflict. It became obvious that AIDS had given Malawi a death sentence. At the time, no one thought that AIDS would become an unprecedented worldwide problem. Zambia has declared AIDS a national crisis, and AIDS has been recognized as a development issue. AIDS is not going to disappear in the next few years.

AIDS is one of the most global and dangerous problems of the world. AIDS came to Europe from Africa and now is spreading very rapidly. The current number of ill people is over 36 million and this number increases every day. There are three ways to get AIDS:

1.The first and the most dangerous one is a sexual contact. The risk to get a virus is about 98%.

2.The second way to be infected is through blood. That can happen if, for instance, healthy and ill people use one syringe. This way is the most dangerous for drug addicted people.

3.And, the third way is so called “vertical” – from mother to a baby. You should always remember that your health is the matter of you own. That is AIDS. There are several types of AIDS. No one has been cured up to the present moment. So take care of yourself.

List of the used literature:

1.Жалпы биология Т.Қасымбаева; Қ.Мұхамбетжанова .Алматы «Мектеп» 2010 жыл

2.Статья «ВИЧ/СПИД как риск современного общества» О. И. Бородкина

3.State LuhmannN. Risk: A Sociological Theory. New York, 1993. P. VIII.

4.Biology grade 8 Kenci Bayram, Ospankulova Elmira

5.Biology grade 9; Biology B. Kenci, B. Ermetov, I. Sakimov, A. Sagintayev, T. Zhigitbayev, D. Zhumadilov

ОСОБЕННОСТИ ПОСТРОЕНИЯ МЕЖЛИЧНОСТНОГО ВЗАИМОДЕЙСТВИЯ В МОЛОДЕЖНОЙ СРЕДЕ В РАМКАХ СОВРЕМЕННОГО

ПОЛИКУЛЬТУРНОГО ОБЩЕСТВА

Некрасова М., обучающаяся 304 группы, специальность "Начальное образование"

Научные руководители: Адерихина И.В., Задорожная Д.Ж.

Педагогический колледж иностранных языков

Современное общество - структура постоянно меняющаяся. Актуальность предложенной темы заключается в социальной потребности поддерживать дружбу и понимание в молодежной среде, формирующейся в мультикультурном обществе.

Цель работы: Определить процент молодежи, знающей обычаи и традиции своей страны, её отношение к здоровому образу жизни.

Задачи исследования:

1.Установить социальный статус студента

2.Определить отношение молодежи к национальным традициям и обычаям страны

3.Определить отношение молодежи к здоровому образу жизни.

Объект исследования: В качестве объекта данного исследования выступило личное мнение опрошенных студентов.

Предмет исследования: процесс формирования студентов в социальной жизни .

Гипотезаисследования: Общество(окружение) вкоторомнаходитсяподросток, семейноеотношение к национальной культуре влияет на его формирование как личности.

Студент в дословном переводе с латинского обозначает – человека стремящегося к чему-либо, интересующегося чем-либо, но в наши дни общепринятое понятие студента означает человека, без разделения по полу и возрасту, который проходит определенное количество времени обучения. По истечении, которого студенту присваивают присвоение квалификации и получение профессии. К студентамотносятсяразноепоколениелюдейразличнойформыобучения– очное, заочноеиливечернее. [3, с.3]

Студентомможносчитатьнетолькоученикавузов, ноиучениковтехникумов, колледжейиучилищ, студент – это человек, проходящий и получающий образование, определенные знания по определенной системе обучения, нежели школьное обучение. Теперь давайте рассмотрим, что же входит в круг

101

обязанностей студента – конечно же, непосредственно сам процесс обучения, в последствии которого и происходит познание того или иного предмета, в зависимости от выбранной профессии. Но неужели на этомизавершаетсяпонятиестудент– спешимвасуверить, что нет, вкругобязанностейстудентавходят и другие более или менее обязательные занятия. Первое это, конечно же, участие в различных развлекательных программах учебного заведения – это всевозможные сценические и музыкальные вечера, тематические вечера и спортивные кружки и секции.

Народные традиции - это исторически сложившиеся совокупности воспитательного и социального опыта, норм поведения, общественных традиций, передаваемых их поколения в поколение. Трудовые традиции духовного воспитания приучали детей к систематичному труду, передавая все известные в крестьянском мире навыки, знания и умения, способствовали формированию привычки трудиться, трудолюбию, почтение и уважение к труду, ответственность за порученное дело.

Народное искусство, являясь хранителем исторической памяти, непосредственным носителем самобытной культуры, искусства предыдущих поколений, отражает педагогический опыт народа, является важнейшим средством воспитания гармонично развитой личности, развития ее нравственной, трудовой, эстетической, технологической культуры. [9]

Народные традиции ремесел являются действенным средством формирования художественной, технологической культуры детей ввиду того, что в них современные мастера находят неисчерпаемый источник красоты, гармонии, целесообразности. В народных ремеслах, как и во всем декоративноприкладном искусстве, сложившиеся традиции уже сами являются критериями прекрасного, того, что является фундаментом художественной культуры.

Для изучения отношения и знания молодежью традиций, мы провели анкетирование, и результаты получились следующими:

Анкетирования студентов ПКИЯ.

Из 48 студентов оценку "5" получили 16 человек, оценку "4" - 23, оценку "3" -8.

102

Ванализе различных школ народного мастерства предусматривается культурно-исторический подход, связь народного творчества с природой родного края, синтез материальных и духовных ценностей народной художественной культуры [10, с.58].

Народные традиции играют важную роль в воспитательном процессе ребенка. Ведь именно в них накапливаются духовные устои и принятые в обществе нормы.

Система народных традиций, обычаев является одним из эффективных средств воспитания, так как осуществляет механизм передачи норм поведения, культурных и духовных ценностей от одного поколения к другому.

Традиции, обычаи, обряды, праздники, содержащие в себе надежно проверенные временем и историческим отбором знаний, умений и навыков человечества, представляют для дополнительного образования предмет социальной востребованности и актуальности.

Воспитательное значение этих социальных явлений заключается в том, что они вызывают горячее стремление следовать хорошим примерам, установившимся нормам и правилам. Необходимо создать у младших школьников определенное отношение к народным традициям и обычаям, отношение глубокого уважения, понимания их сущности, желание изучать и следовать примеру людей, носителей этих явлений .

Эстетическая значимость общения детей с произведениями народного искусства, с процессом изготовления нужных и полезных в жизни вещей, умение создавать их, важна для общего развития детей, для воспитания в них здорового нравственного начала, уважения к труду, развития художественного вкуса на лучших образцах этого искусства.

Приобщаясь к занятиям искусства, человек воспитывает свой вкус, учится находить красоту в обыденном, приучается творчески мыслить.

Научные данные свидетельствуют о то, что у большинства людей при соблюдении ими гигиенических правил есть возможность жить до 100 лет и более. К сожалению, многие люди не соблюдают самых простейших, обоснованных наукой норм здорового образа жизни. Одни становятся жертвами малоподвижности (гиподинамии), вызывающей преждевременное старение. Другие излишествуют в еде, вызывая, тем самым, развитие ожирения, склероза сосудов, а у некоторых - сахарного диабета.

Роль народного искусства и традиционных народных промыслов в воспитании детей огромна. Именно традиционные ремесла, к которым приобщается подрастающее поколение, рассказывают о жизнинашихпредков, обихнравахиобычаях, недаютнародузабытьсвоюисторию. Актуальнаязадача патриотического воспитания во многом реализуется через любовь детей к традиционному искусству. Значение народных традиций велико для воспитания подрастающего поколения. Народное искусство является воплощенным представлением народа о красоте и добре, о богатстве родной земли. Отличительной особенность декоративно-прикладного народного творчества является яркость красок, контрастность рисунка, пристрастие к растительным, животным или геометрическим орнаментам.

Важнейшее в воспитании детей, всегда имеющее непреходящее значение и очень актуальное в современных условиях - это бережное отношение к ценностям, созданным трудом человека и природой.

Внародной педагогической практике мы обнаруживаем осознанное и неосознанное стремление, каждую часть, область жизни использовать в воспитательных целях. Традиция жива, пока ее чтут, берегут.

СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ:

1.Атутов П.Р., Будаева М.М. Методологические проблемы национально-регионального образования// Педагогика.- 2010.- №2.-с. 25-28.

2.Баринова, Е.Б. Этнопсихология : учебное пособие / Е.Б. Баринова. - М. : Российский университет дружбы народов, 2012. - 164 с.;

3.Воскресенская Н.М. Образование и многообразие культур//Педагогика.- 2010.-№2. C/ 3-6.

4.Галеева Л.И. Формирование культуры межнационального общения молодежи: методологический анализ//Вестник КазГУКИ.Казань–2013. –№3. С. 83-87.

5.Джуринский А.Н. Воспитание в России и за рубежом. – М.: Просвещение, 105 с.

6.Дмитриев Т.Д. Многокультурность как дидактический принцип.// Педагогика.- №10.- 2009.-с.3-11.

7.Маркова Н.Г. Толерантность как индикатор культуры межнациональных отношений: – Нижнекамск : Изд -во НМИ, 2009. –178 с.

8.Латышина, Д.И. Педагогика межнационального общения: Учебное пособие.- М.: Гардарики, 2009.- 320с.

103

ЖЕЛТОҚСАН ЫЗҒАРЫ

Тұрдыш А., Құқықтану мамандығы ПК-201 тобының студенті

Ғылыми жетекші: А.С. Вырахманова

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ колледжі

Желтоқсан жаңғырығы көзден кеткенімен, көңілден кетер емес. Себебі, оның тарихтан алар орны ерекше. Желтоқсан қозғалысы үш күнмен шектелмейді. Бұл бүкіл халықтың рухани өміріне әсер етті. Ұлттық сананы қалыптастырып, ұлттық рухты өсірді. Әлі де зерттеушілер қозғалыстың түпкі қайнарын, оның маңызын, әсерін жалпыұлттық дәрежеде қарауы керек.

1986 жылы Желтоқсан көтерілісіне себеп болған жағдай Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің Пленумында, 1 хатшылығына қазақтың елі – жерімен, тыныс-тіршілігімен таныс емес Г.В.КолбиндіқазақелінееренеңбексіңіргеназаматыД.Қонаевтыңорнынаәкелуіеді. Колбинбұқаралық ақпарат құралдарына берген сұхбатында «Қазақстан» деген елді тек картадан ғана білетінін айтты. Осылайша, төтенше өткен пленум таңертеңгі сағат 10:00-де басталып, бар-жоғы 18 минутта аяқталды.

Асығыс өткен пленум шешімі дүйім қазақ халқымен санаспаушылық еді. Пленум шешіміне көңілі толмаған халықтың жүрегінде наразылық ұшқыны лаулай түсті.

Ертеңіне 17 желтоқсан күні орталық алаңға лек-легімен ағылған жастар тобы бейбіт шеру арқылы Орталықтың кадр саясатын дұрыс жүргізбей отырғанына наразылық білдірді. «Қазақстанға – қазақ басшы!», «Әр халыққа өз көсемі!», «Ешбір халыққа артықшылық берілмесін!» деген ұранмен, «Менің Қазақстаным» әнін айтып алаңға шықты. Жастар өздерін толғандырып жүрген мәселелерді айтып қалуға тырысты.[1]

Бірақ 1986 жылғы 17-18 желтоқсандағы Брежнев алаңындағы қазақ жастарының бейбіт шеруі қанды оқиғаға айналды. Оларға «Ұлтшыл, маскүнем» деген кінә тағылды. Жастарға қарсы «Бұрқасын-86» жоспары бойынша операция іске қосылды. Жастарды өрт сөндіру машиналары арқылы суық сумен атқылаумен бірге, арнайы дайындықтан өткен иттерді де пайдаланды.

Осы тұста айта кететін жайт, Манаш Қозыбаев 1986 жылғы Желтоқсан көтерілісін сырлы құбылыс деп бағаласа [2], желтоқсан құбылысын зерттеуге атсалысып келе жатқан көрнекті журналист Т.Данияров: «Желтоқсан феномені Одақтың құлауына әкелген 1991 жылғы тамызбен үндеседі», деп санайды. «Желтоқсан ызғары» атты еңбектің авторы, жазушы Т.Бейісқұлов желтоқсан қозғалысын «Совет өкіметі тұсында бұрын-сонды кездеспеген құбылыс» деп таныды.

Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев өзінің «Ғасырлар тоғысында» атты еңбегінде: «1986 жылғы желтоқсан оқиғалары қазақ жастарының сана-сезімінің қаншалықты өскендігін көрсетеді. Олар 100 жылға жуық уақыт бойы халықты казармалық тәртіпте ұстап келген тоталитарлық жүйенің алдында бірінші болып айылдарын жиған жоқ. Жастар бұдан әрі кез-келген ұлтқа тән ұлттық мақтаныш сезімін қорлауға жол бермейтінін өз халқының атынан ашық мәлімдеді» деп бағалайды. [3]

Сол бір ызғарлы 16-18 желтоқсан күні болған қайғы мен қуаныш қатар келген қазақ жастарының тәуелсіздік үшін күресін бірде оқиға, бірде көтеріліс деп, кейде тіпті құбылыс деп баға беріп жатырмыз. Меніңше, бұл – КСРО-ның тоталитарлық, отаршыл саясатына қарсы қазақ жастарының азаттық күресі.

Желтоқсан көтерілісі әртүрлі бағаланып жатқаны бір бөлек, менің баяндамамның мақсаты – Қазақстанның тәуелсіздік алуына сол оқиғаға қатысып, өз үлесін қосқан аға-апаларымызға бүгінгі таңда лайықты құрмет көрсете алып жатырмыз ба?

Осы тұста бәрін көзбен көрген, 1986 жылы атойлап алаңға шыққан Желтоқсан қаһармандарымен кездестім. Ағаларымыз көтеріліс туралы әңгімелеп берді. Естеліктер айтты, менің қойған сұрақтарыма жауап берді. Әрине, сол бір ауыр күндерді еске алу оңай болған жоқ. Дегенмен, Тәуелсіздік, Желтоқсан, ел, жер, ұлт туралы толғана айтқан ой-көзқарастары, тәрбиелік мәні зор әңгімелері ерекше әсер қалдырғаны сөзсіз.

- Ол кезде жасым 21-де болатын, - дейді Жүрсін Тастикиев ағамыз. Ол уақытта қудаланамыз, оқусыз қаламыз деген ойда да болған жоқ еді. Енді ондай көтеріліс бірінші рет болды ғой. Аяқ астынан қаншамажылелбасқарған Д.Қонаевты18 минуттыңішіндеорнынанбосатыпқазақелінкөрмеген, қазақ жерінде тумаған Колбинді әкеліп отырғызып қойды. Көтеріліске қатыстық. Әрине, көтеріліске қатысқаннан кейінгі жылдары өміріме кері әсерін тигізді. Мен сол уақыттаҚазҰУ физика факультетінің студенті болатынмын, бізді оқудан, комсомол қатарынан шығарды, халық жауы ретінде қарады, болашағымызды бұрып жіберді ғой. Ол уақытта ақылы оқу деген жоқ, басыңдабілім болмаса оқуға түсе алмайсын. Біз, айтыпжатырмыз, еңмаңыздысебепД.Қонаевтыорнынаналу емес, маңыздысебепКеңес үкіметіқазақхалқынжербетіненжойыпжіберусаясатын, дінмүлдеайтылмаған, дінжоқдегенсаясатты

104

ұстанған. Екіншіден, бізді ең надан халық ретінде көргендіктері, тарихымызды, тілімізді жоғалтқаны. Ол кезде Алматыда қазақтардың бар болғаны 7%-ы ғана тұратын, қалғандары ауылда тұратын, қазақтарды жұмысқа алмайтын. Қазақтарды қазақша сөйлеткізбейтін. Қазақ мектептерін неге жапты? Оның бәрі қазақ халқын түбегейлі жою үшін еді. Сол себепті біз көтеріліске шықтық!

Сіздерге қазіргі таңда лайықты құрмет көрсететіліп жатыр ма?

-Бізтәуелсізелболуға, келешекжастаразателде, өзелінде, өзжерінде, өзтіліндееркінсөйлеп, еркін жүру үшін күрестік. Бүгін сіздердің келіп бізбен дидарласып, біз армандағандай өз тілімізде, өз жерімізде, емін-еркін әңгімелесіп отырғанымыз сол күрестің жемісі деп білемін. Демек, біз желтоқсан ызғарын бекер сезінбегенбіз. Бұл біздер үшін ең үлкен құрмет!

-Менің аты-жөнім – Қуанбай Нұрлыбек Шәмшәтұлы. ҚазҰУ-дің жоғары оқуға дайындық факультетіндеоқытушымынжәнежелтоқсанқоғамыныңқоғамдықбірлестіктіңтөрағасымын. Жетоқсан көтерілісібасталғанкездеқандай сезімдеболғанымдыайтыпжеткізеалмаймын, алжелтоқсан көтерілісі біткеннен кейін қуанышты болдым. Себебі біз сол кездегі және қазіргі кездегі қазақ халқының әлеуметтік жағдайына үлкен үлес қостық деп ойлаймын.

Сіздерге қазіргі таңда лайықты құрмет көрсететіліп жатыр ма? – Құрмет дегеннің екі түрі бар: біріншісі, рухани, ал екіншісі, материалдық құрмет. Рухани жағынан: Қазақстан тәуелсіздігін алған соң «Желтоқсан құрбандарын жоқтау», «Ер намысы - ел намысы» жинақтары, К.Тәбейдің «Мұзда жанған алау», Т.Бейісқұловтың «Желтоқсан ызғары» кітаптары жарық көрді, «Аллажар», «Қызғыш құс» кинофильмдері түсірілді. Қазақстанның әр қаласында «Желтоқсан» атауымен көшелер берілді. Мұның барлығы рухани өмірімізді көтеріп жатыр.

Екінші, материалдық көмек тұрғысынан желтоқсан құрбандарына тегін үй берілді. Қазіргі таңда мемлекет тарапынан берілген үш бөлмелі пәтерімде тұрып жатырмын. Оған үлкен рахмет айтамыз, – деді Нұрлыбек ағамыз.

Сонымен, өз ойымды қорытындылай келсем, Желтоқсан оқиғасы қатысқан азаматтарды үлгі етуіміз керек. Қазір республикада да, облыс орталығында да сан алуан қоғамдық ұйым әрекет етеді. Желтоқсанға қатысқан аға-апаларымызға мемлекет тарапынан пәтерлер берілгені, жыл сайын қосымша өтемақы берілетіні дұрыс-ақ. Желтоқсаншылардың алды елу жастан асса, соңы оларды өкшелеп келеді. Дейтұрғанмен, жоғарыдасөйлескенағаларымыздыңәлідеболсаұсыныстары, қалауларыбарекен. 1993 жылыҚазақстанда"Жаппайсаясиқуғын-сүргінқұрбандарынақтаутуралы" заңныңекіншібабындағана Қазақстандағы 1986 жылғы 17-18 желтоқсан оқиғаларына қатысқандар туралы айтылып өткен. Иә, Желтоқсан көтерілісі – бұл ерліктің тарихы, халқымыздың рухани жеңісі, демократияға жол ашу, тәуелсіздіктің алғашқы беті. Дербес мемлекет болып қалыптасуына жол ашып берген, желтоқсан оқиғасына қатысқандары үшін арнайы заңның жоқтығы желтоқсаншыларды күрсіндіретіні сөзсіз.

Осыкүнгедейінмемлекетжелтоқсанкөтерілісініңтарихимаңызынарттыруғазорүлесқосыпкеледі. Десек те, жоғарыда желтоқсан ызғарын сезінген ағаларымыз айтып өткендей, Желтоқсан оқиғасына қатысушыларға арнайы заң қабылдануы олар үшін үлкен құрмет, нұр үстіне нұр болар еді.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1.Болат Шарахымбай. «Желтоқсан – 1986 көтерілісіне әділдік керек» – «Қазақстан-ZAMAN».

2.Қозыбаев М. «Дақпырт және шындық» – Алматы, 1996 жыл.

3.Назарбаев Н.Ә. «Ғасырлар тоғысында» – Алматы: Өнер, 1996 жыл.

ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙЛАРДЫҢ ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСІНЕ КЕРІ ЫҚПАЛЫ

Үкеш Д., ТЭЛ-189-2қ тобы білім алушысы, «Тасымалды ұйымдастыру және көліктегі қозғалысты басқару (әуе көлігі)»

Ғылыми жетекшісі:Жұмадiллаева Н.Б.

Авиация колледжі

Ізденіс жұмысының негiзгi мақсаты: қазiргi кезде белең алып бара жатқан әртүрлi экологиялық қоршаған орта әсерiнен адам организмінде,әсіресе, балалар мен жасөспірімдерде пайда болатын аурулардың бiр түрiбастың iшкi қан қысымы - оттегi жеткiлiксiздiгiнен туындайтын аурудың пайда болу себебiн анықтап, одан емдеу жолдарын iздеу.

Ізденіс жұмысының міндеті: қазiргi кезде қоршаған ортаның экологиялық жағдайларының адам ағзасына және балалар мен жасөспірімдердің жүйке жүйесіне зиянды керi ықпалын тигізіп отырған

105

«Бастың ішкі қан қысымы» ауруының себептерiн анықтап, оның алдын алу және емделу жолдарын iздестiріп табу және өмірде емдік жолдарын қолдану.

Ізденіс жұмысының өзектілігі: Қазiргi таңда,ересектердің,тіпті жаңа дүниеге келген нәрестелер арасында да «Бастың ішкі қан қысымы» диагнозы жиі қойылатын аурудың себептерiн,ол аурудың белгілерін және емделу не алдын алу жолдарын іздеп, «Бастың iшкi қан қысымы» ауруы - оттегi жеткiлiксiздiгiнен туындайтынын, онымен күресудің жолдарын,бұл тұғырықтан шығу жолын iздеп анықтап,тұжырымдама жасап,одан теориялық қорытынды жасалды.

Қан тамырының қысымы – ең көп тараған сырқаттың бірі. Статистика бойынша елімізде әрбір оныншы адам ауырады екен.Ал республика бойынша адам өліміне соқтыратын аурулардың ішінде қан қысымы бірінші орында тұр екен. Екінші орында – ауыр дене жарақаттары, соңғысында – қатерлі ісік аурулары. Сондықтан дәрігерлер аурудың алдын алу жұмыстарын күшейтіп, салауатты өмір салтын ұстануды насихаттап келеді.

Соңғы кезде ересектер тұрмақ,жаңа туылған нәрестелерге де «Бастың ішкі қан қысымы» ауруының диагнозы қойылғанын уайымдаған ата-аналары-нан жиі естігендіктен,ойыма көптеген сұрақтар маза бермеді.

Бұл аурудың себебі неде?Одан арылуға бола ма? Қандай емдік шаралар жасуға болады? т.б.осындай мазасыз сұрақтарға жауап іздеп,мен ізденіс жұмысымды адамның миының құрылысымен танысудан бастадым.

Адам ағзасының қалыпты жұмыс істеуіне және дұрыс өмір сүруіне бірден-бір әсер ететін негізгі мүше - жүйке жүйесі.

Жүйке жүйесі арқылы адам өз тіршілігіндегі барлық іс-әрекет, ойлау, есту, көру, есте сақтау, дәм сезу, ыстық-суықты сезу, қоршаған ортаның әртүрлі әсерлерін сезе отырып, оған саналы түрде жауап беру және соған орай әрекеттер жасауды іске асырады.

Жүйке жүйесі ағзадағы барлық мүшелермен тығыз байланыста бола отырып, сыртқы ортаның әртүрлі ортаның әсерлерін рецепторлық нүктелері арқылы сезіп, қабылдай отырып, әрбір мүшенің негізгі қызметін реттеп, қабылдап, жүзеге асырып отырады. Сондықтан, ағза бір қалыпты дұрыс қызмет атқара отырып, тіршілік жасау үшін, жүйке жүйесінің зақымдалуынан не жарақаттануынан, сондай-ақ сыртқы қоршаған ортаның әсерінен, ішкі мүшелердің қызметінің бұзылуы әсерінен әруақытта сақтану керек.

Адам ағзасының жүйке жүйесінің атқаратын қызметі және оның жұмысының әртүрлі факторлар әсерінен бұзылуы себебі неде?

Мен өзім тұратын Алматы қаласының Түрксіб ауданындағы балалар емханасынан мәліметтер жинап, жасөспірімдер мен кішкене нәрестелердің

денсаулық дәрежесін зерттеп көрдім.

Бұл мақсатта жұмыс істеген себебім, Алматы қаласындағы Түрксіб ауданында көбінесе әлеуметтік жағдайы орташа және төмен отбасылар тұрады деп есептесек, басында баспанасы жоқ, пәтерді ақыға жалдап тұратын, коммуналдық жағдайы жоқ үйлерде тұратын жанұялар қаншама.

Сондай-ақ, қаламыздың экологиялық тазалық жағынан төмен ауданы да осы Түрксіб ауданы деп есептеймін.

Шаршағаннан, күйзелістен, уайымдаудан және басқа да көптеген факторлар әсерінен дені сау адамдардың да басы ауырады. Егер де бас ауруы жиі мазалайтын болса, онда немқұрайлық танытпай, себебінанықтағаныңызжөн. Дәрігергекөрініп, бассүйекқысымыңызды(черепноедавление) өлшетіңіз. Себебі,бұл қауіпті аурулар қатарына кіреді

Аурудың негізгі белгілері:Бас сүйегінің қысымы көтерілгенде, әсіресе, таңертеңгі уақытта бас ауырады және жүрек айниды, құсады, көп терлейді, қан қысымы тұрақтамайды, жүрек соғуы жиілейді. Бас сүйек қысымының көтерілу белгілері көбінесе ауа райының қысымы өзгергенде және ауа райы құбылғанда байқалады. Ал бас сүйегі қысымы төмендеген науқастардың ұйқысы келіп, жүрегі айниды, тез ашуланады және басы айналып тұрғандай сезімде болады. Мұндай диагнозбен туған балалар ауа райы құбылғанда жылап, мазасызданады. Адам организміндегі аурулардың барлығы дерлік жүйке жүйесінің жұмысының бұзылуынан пайда болады екен. Олай болса, ол аурулардың экологиялық орта жағдайының әсері қандай екендігін анықтау мақсатында Алматы қаласы Түрксіб ауданындағы балалар емханасындағы дәрігерлермен пікірлесіп, ізденіс жұмысын жүргіздім. «Бастың ішкі қан қысымы» - іштен пайда болған мидағы қан жүрек процесіндегі оттегі жетіспеушілігінен болатын ауру балаларды тегін емдейді.

Ауру баланы тегін емдеу кезегі қазіргі кездің өзінде 2020 жылға дейін тіркелген, есепке алынған. Бірақ, биылғы 2019-шы жылы туылған жас нәресте туыла салысымен емделуі қажет болса, 2020-шы

106

сала,ауру не денсаулығы нашар болып туылып жатқан балалар ауруының себептерін анықтап оған өзінше түсініктеме беріп,бұл тығырықтан шығу жолдарын анықтадым.

Қазіргі Қазақстандағы туындап отырған экологиялық проблемалардың алдын алып,болдырмау мақсатында әрекет жасамақ,болашақ ұрпақ алдында үлкен қателік жасаймыз.

Қолданылған әдебиеттер:

1.« Биология» 8 кл 38-39 бет.

2.«Жануарлар әлемі» 520-541 бет.

3.« Хрестоматия» 4 том 822-835 бет.

4.«Здоровый малыш».

5.«Нервных болезни» 312-389 бет.

6.«Советы по питанию детей первого года жизни»

7.Massaget.kz сайты.

108

СЕКЦИЯ 5

ИНФОРМАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ

ITТЕХНОЛОГИИ КАК ДВИГАТЕЛЬ НАУЧНОГО ПРОГРЕССА

_______________________________________________________________________

ПРИМЕНЕНИЕ 3D МОДЕЛИРОВАНИЯ В ОБРАЗОВАНИИ

Могильников В., обучающийся группы ВТР-207, специальность «Вычислительная техника и ПО»

Научный руководитель: Темирбаева А.А.

Колледж КазНУ имени аль-Фараби

3D-моделирование — это процесс создания трёхмерной модели объекта. Задача 3Dмоделирования — разработать визуальный объёмный образ желаемого объекта. При этом модель может как соответствовать объектам из реального мира (автомобили, здания, ураган, астероид), так и быть полностью абстрактной (проекция четырёхмерного фрактала).

Задача трёхмерного моделирования — описать эти объекты и разместить их в сцене с помощью геометрических преобразований в соответствии с требованиями к будущему изображению.

Трёхмерная графика — раздел компьютерной графики, посвящённый методам создания изображений или видео путём моделирования объёмных объектов в трёхмерном пространстве.

Для создания трехмерной графики используются специальные программы, которые называются редакторы трехмерной графики, или 3D-редакторы. 3ds max 7 является одной из таких программ. Результатом работы в любом редакторе трехмерной графики, в том числе и в 3ds max 7, является анимационный ролик или статическое изображение, просчитанное программой. Чтобы получить изображение трехмерного объекта, необходимо создать в программе его объемную модель.

Любые трехмерные объекты в программе создаются на основе имеющихся простейших примитивов

— куба, сферы, тора и др. Создание трехмерных объектов в программе 3ds max 7 называется моделированием. Для отображения простых и сложных объектов 3ds max 7 использует так называемую полигональную сетку, которая состоит из мельчайших элементов — полигонов. В реальной жизни все предметы, окружающие нас, имеют характерный рисунок поверхности и фактуру — шершавость, прозрачность, зеркальность и др.

В окнах проекций 3ds max 7 видны лишь оболочки объектов без учета всех этих свойств.

Для каждого объекта в программе можно создать свой материал — набор параметров, которые характеризуют некоторые физические свойства объекта.

Область применения трехмерной графики необычайно широка: от рекламы и киноиндустрии до дизайна интерьера и производства компьютерных игр.

Использование компьютерных технологий при проектировании и разработке дизайна интерьера помогает увидеть конечный вариант задолго до того, как обстановка будет воссоздана.

Трехмерная графика позволяет создавать трехмерные макеты различных объектов (кресел, диванов, стульев и т. д.), повторяя их геометрическую форму и имитируя материал, из которого они созданы.

С помощью этой уникальной технологии сегодня появилась возможность реконструкции памятников и любых зданий архитектуры, утраченных с временем по каким-то причинам, либо интерполировании не сохранившихся частей.

Данная технология позволяют разнообразить привычные уроки и внеурочные занятия, сделать образовательный процесс эффективным, интересным и визуально-объемным. Применение 3D-контента в классе дает возможность наглядно объяснять учащимся школьную программу, что способствует полному «погружению» в тему изучаемого предмета и позволяет мобильно переходить от целой структуры к отдельным ее элементам и наоборот.

Пользователи 3D имеют высокие возможности для детального изучения различных внешних и внутренних характеристик таких моделей, как нервная или пищеварительная система.

Хотелось бы обратить внимание на процессы визуализации в образовании, а точнее на процесс представления графической информации.

1)FDM (fused deposition modeling);

2)Технология Polyjet ;

109

3)LENS (LASER ENGINEERED NET SHAPING);

4)LOM (laminated object manufacturing).

Те которые что-то спекают или склеивают

1) SL (Stereolithography) 2)LS(lasersintering)

3D-печать — один из главных образовательных трендов последних лет. Школы и университеты в Казахстана и по всему миру отчетливо понимают, что без использования 3D-принтеров сегодня нельзя обеспечить студентам по-настоящему всестороннюю подготовку.

Как 3D-принтеры помогают в обучении

3D-печать применяется образовательными учреждениями по всему миру. 3D-принтеры совершенствуют процесс обучения, развивают у студентов образное мышление, приучают будущих специалистов к автоматизированному программированию и проектированию. 3D-печать значительно увеличивает интерес к процессу обучения, так как дает возможность студентам почувствовать себя настоящим новатором. Создав на компьютере модель, студент уже через несколько часов сможет держать ее в руках — это прекрасная мотивация создавать новое.

3D ручка – это инструмент, способный рисовать в воздухе. Волшебство, подумаете вы, но нет, всего лишь очередной технологический прорыв в области 3D моделирования.

Гаджет, которому суждено навсегда изменить представление о том, что такое «рисование», ведь теперь вы сможете рисовать не на бумаге, а в пространстве!

Устройство напоминает FDM-принтер, однако сфера его применения по-настоящему огромна. С его помощью вы сможете не только практиковаться в рисовании и экспериментировать в создании художественных шедевров, но и определенно сможете решить множество проблем бытового характера.

Исходя из всего того, что уже было написано явно понятно, что 3D моделирование является незаменимым помощником и полезным инструментом в сфере образования. По моему мнению, за 3D моделированием будущее, в купе с тенденциями развития IT и мультимедийных технологий открываются новые и новые возможности в сфере образования и в ближайшем времени 3D моделирование кардинально изменит принцип получения знаний и структуру Системы образования.

СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ:

1.Баданов А. Г. 3D-технологии в образовании // Вестник Марийского государственного университета. – Выпуск №9. –

2012.

2.Гриц М.А., Дегтярева А.В., Чеботарева Д.А. Возможности 3D-технологий в образовании // Актуальные проблема авиации и космонавтики. –Вып. №11. – 2015.

3.Применение технологий 3D-прототипирования в образовательном процессе // Электронный научный журнал «Современные проблемы науки и образования. – Вып №5. – 2014.

4.Федоренко Н.М., Петрова В.В., Рубенштейн Л.О. 3D-технологии в образовательной и научно-познавательной сферах

//Вестник МГПУ им. И. Федорова. – Вып. №5. – 2015.

5.3D – технологии в образовании – [Электронный ресурс] – [Режим доступа]: URL: http://www.avclub.pro/articles/3d- tekhnologii/3d-tekhnologii-v-obrazovanii/ (дата обращения: 30.05.2017).

6.3D-технологии в образовании или про то, как 3D-принтеры бороздят просторы большого театра – [Электронный ресурс] – [Режим доступа]: URL: http://3dtoday.ru/blogs/3dplemya/3dtechnology-in-education-or-about-how-... (дата обращения: 30.05.2017).

7. 3D-принтеры в образовании: наступающее будущее – [Электронный ресурс] – [Режим доступа]: URL: https://newtonew.com/tech/3d-printer-in-school (дата обращения: 30.05.2017).

8.http://3d.globatek.ru/3d-printers/education/ 3D-принтеры в образовании

ТРЕХМЕРНОЕ ПРОСТРАНСТВО

Утебаев В., обучающийся группы ВТР-207 по специальности «Вычислительная техника и ПО»

Научный руководитель: Харасова М.М.

Колледж КазНУ им.аль-Фараби

Люди воспринимают глубину картинки из-за пространственного несовпадения изображений, проецирующийся на сетчатку глаза. Дело в том, что у человека каждый глаз видит предмет под своим углом, и эти углы слегка отличаются. Поэтому для создания трёхмерности необходимо показывать разные картинки для правого и левого глаза.

110